Kernwapens zijn massavernietigingswapens die verboden zijn door een internationaal verdrag. PAX zet zich al jaren in om te verzekeren dat het verdrag tegen kernwapens zo snel mogelijk getekend en geratificeerd wordt door Nederland. Dit doen we door middel van publiekscampagnes, politieke lobby, internationale advocacy en publicaties. Ook richt PAX zich op de financiers van bedrijven die kernwapens maken; dat doen we met het jaarlijkse wereldwijde onderzoek ‘Don’t Bank on the Bomb’ naar investeringen in kernwapenproducenten.
PAX is bestuurslid van ICAN (International Campaign to Abolish Nuclear Weapons), de wereldwijde campagne die leidde tot het internationale verbod op kernwapens.
Als onderdeel van de campagne tegen kernwapens publiceert PAX onderzoeken en beleidsvoorstellen, en vertaalt internationale campagnes naar de Nederlandse context. Daarnaast is PAX aanwezig bij belangrijke internationale conferenties, zoals de VN-onderhandelingen over een wereldwijd kernwapenverbod en de bijeenkomsten over de voortgang van het Non-proliferatieverdrag (NPV).
Verdrag
In oktober 2016 besloot de VN met overweldigende meerderheid om in 2017 te onderhandelen over een internationaal kernwapenverbod. In dat jaar werd onderhandeld over een juridisch bindend verdrag dat kernwapens verbiedt, Nederland was hierbij aanwezig, maar stemde tegen het verdrag. Uiteindelijk resulteerden deze onderhandelingen in het VN-kernwapenverbod. Het kernwapenverbod is op 7 juli 2017 door 122 landen aangenomen. Op 22 januari 2021 trad het verdrag in werking. Een historische doorbraak waar PAX zich jarenlang sterk voor heeft gemaakt. Naar aanleiding van deze doorbraak ontving ICAN in 2017 de Nobelprijs voor de Vrede. PAX is een van de drijvende krachten achter ICAN.
Nederland heeft het VN-kernwapenverbod niet ondertekend. PAX vindt dat Nederland dat wel moet doen. Nederland was wel aanwezig bij de eerste vergadering van het verdrag. Nederland gaf daar aan dat ze als NAVO-lidstaat het verdrag niet kunnen ondertekenen: de NAVO is een ‘nucleaire alliantie, en zal dat blijven zolang er kernwapens bestaan’.
In Nederland
Op de Nederlandse vliegbasis Volkel liggen zo’n twintig Amerikaanse kernwapens opgeslagen. Sterk verouderde wapens die geen enkel nut mee hebben, maar toch voor miljarden euro’s gemoderniseerd worden. De kernwapens in Nederland vormen een publiek geheim: de regering bevestigt noch ontkent het bestaan ervan, hoewel iedereen weet dat ze er liggen.
Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft zich via verschillende moties al uitgesproken voor verwijdering van kernwapens uit Nederland, maar die moties zijn tot nog toe niet uitgevoerd. Daarmee negeert de regering een wens van het grootste deel van de Nederlandse bevolking.
Contactinformatie
Alejandra Muñoz, nukes@paxforpeace.nl
Website: www.nonukes.nl / Twitter: @nonukescampaign
- Withdrawel Issues
- The Rotterdam Blast
- Dealing with a ban
- Veelgestelde vragen over de onderhandelingen over het verbod op kernwapens bij de VN in New York
- Dont Bank on the Bomb (2018)
- Dont Bank on the Bomb (NL samenvatting)
- Producing mass destruction - Private companies and the nuclear weapon industry (2019)
Activiteiten & resultaten
Internationale campagne
Het NoNukes-team van PAX is een belangrijke speler binnen de International Campaign to Abolish Nuclear Weapons (ICAN). ICAN zet zich in voor de volledige implementatie van het Verdrag tegen Kernwapens. Meer dan 450 organisaties uit meer dan 100 landen hebben zich bij ICAN aangesloten. Het NoNukes-team doet onderzoek en vertaalt waar mogelijk internationale campagnes naar de Nederlandse context. Meer informatie op www.icanw.org.
Investeringen in kernwapenproducenten
PAX publiceert jaarlijks een uniek en omvangrijk onderzoek naar investeringen van wereldwijde financiële instellingen bedrijven die betrokken zijn bij de productie, opslag en onderhoud van (onderdelen van) kernwapens. Het onderzoeksrapport Don’t Bank on the Bomb bevat voorbeelden van financiële instellingen die dit soort investeringen al uitsluiten en een overzicht van alle instellingen die nog wel miljarden investeren in bedrijven die betrokken zijn bij deze massavernietigingswapens. Het onderzoek toont én versterkt het groeiende stigma op kernwapens, mede door de verschillende campagnes die ICAN-afdelingen jaarlijks voeren rond de publicatie van het rapport.
Burgerinitiatief Teken tegen kernwapens
PAX heeft ruim 45.000 handtekeningen opgehaald voor het burgerinitiatief Teken tegen Kernwapens. Dat betekende dat de Tweede Kamer moest debatteren over een verbod op kernwapens. Tijdens dat debat schaarden vijf politieke partijen zich achter het voorstel van PAX om een nationaal verbod in te voeren. Een meerderheid van de Kamer sprak zich er voor uit dat Nederland zou moeten pleiten voor een internationaal verbod op kernwapens. Op 27-31 maart en 15 juni – 7 juli 2017 vonden internationale onderhandelingen over het kernwapenverbod plaats, waar Nederland aan deelnam.