Het lijkt erop dat het Oekraïense leger vorige week clustermunitie heeft gebruikt in Loehansk. Dat stelt de Amerikaanse mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW). Net als PAX is HRW lid en één van de oprichters van de internationale Cluster Munition Coalition die zich inzet voor een wereld zonder clustermunitie.
Het bericht van Human Rights Watch volgt nadat de OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa) rapporteerde dat zij, na twee aanvallen in de avond van 27 januari, clustermunitieresten had gevonden in de stad Loehansk. Volgens Human Rights Watch is er bewijs dat het Oekraïense leger de clustermunitie heeft afgevuurd. Hierbij zijn twee burgers om het leven gekomen en twee burgers gewond geraakt.
Clustermunitie staat erom bekend dat het voornamelijk burgerslachtoffers maakt. Vanwege het grootschalige leed dat deze wapens teweegbrengen onder burgers, is clustermunitie door het grootste deel van de wereld verboden onder het Clustermunitieverdrag. Inmiddels zijn 116 landen aangesloten bij dit internationale verdrag dat het gebruik, de opslag, het vervoer en de productie van clustermunitie verbiedt.
Volgens de OVSE gaat het bij de recente aanval in Oekraïne om 9M55K Smerch clustermunitie (geproduceerd door het Russische staatsbedrijf Splav). Deze raketten bevatten 72 explosieve submunities van het type 9N235. De OVSE stelt in haar rapport niet vast wie verantwoordelijk is voor het gebruik van de clustermunitie. Volgens Human Rights Watch wijst het er sterk op dat de Oekraïnse regeringstroepen verantwoordelijk moeten worden gehouden. Dit baseert de mensenrechtenorganisatie onder andere op de plek vanaf waar de Smerch zou zijn afgevuurd; dit gebied staat onder controle van de regering.
In 2014 werd in Oekraïne ook al gebruik van clustermunitie gedocumenteerd. In oktober vorig jaar bracht Human Rights Watch naar buiten dat er bewijs was dat de Oekraïense regering verantwoordelijk was voor wijdverbreid gebruik van clustermunitie in Oost-Oekraïne. Ook wees de bewijslast erop dat ook de rebellen clustermunitie hadden ingezet. Zowel de regering als de rebellen hebben het gebruik van clustermunitie ontkend. Reeds 52 landen veroordeelden het gebruik van dit verboden wapen in Oekraïne, waaronder Nederland.
Noch Oekraïne noch Rusland is aangesloten bij het Clustermunitieverdrag. Het wordt hoog tijd dat beide landen deze verwoestende wapens voor eens en altijd in de ban doen.